Onlangs publiceerde het Vaticaan een document over de ‘oneindige waardigheid’ van de mens.
Op 19 april 2024, tijdens het tweewekelijkse programma van Biofides bij Radio Maria Nederland, gingen we in op de inhoud van deze belangrijke kerkelijke tekst, maar dan vanuit ons gezichtspunt: de mens als ‘biologische soort’ in relatie tot andere leven op aarde. Die mens heeft een specifieke ‘natuur’, met vrijheid en verantwoordelijkheid, rede en met geloof, wat maakt dat de menselijke waardigheid met niets anders in dit universum te vergelijken is. Die ‘ontologische waardigheid’, die de mens ontleent aan zijn mens-zijn, ontleent hij uiteindelijk aan zijn ‘geschapen zijn naar Gods beeld en gelijkenis’ en kan hem niet ontnomen worden door wie of wat dan ook. Ook het ongeboren kind, de psychiatrische, comateuze of terminale patiënt, de seriemoordenaar, de werkeloze of in armoede levende mens behoudt zijn (of haar) ‘intrinsieke waardigheid’, ook als laten zijn (haar) morele (zin doen en laten), sociale of existentiële waardigheid (relaties, levensomstandigheden) te wensen over.
Naar aanleiding van een vraaggesprek met de Nederlandse (gepensioneerde) cardioloog Pim van Lommel bij ‘de Nieuwe wereld’, een video-kanaal op het internet met interessante vraaggesprekken, spraken we op 5 april 2024 in het programma Biofides bij Radio Maria Nederland, over de ‘bijna-doodervaringen’ waarvan hartpatiënten sinds de introductie van reanimatietechnieken in de cardiologie getuigen, als zij terugkomen van een een schijnbare dood door hartstilstand. Pim van Lommel is onderzoeker en schrijver van het boek ‘Eindeloos bewustzijn’ en in Nederland en daarbuiten een autoriteit op het gebied van de bijna-dood-ervaring. In 2007 schreef hij zijn wereldwijd verspreide bestseller ‘Eindeloos bewustzijn’. Hij is zeker niet de enige wetenschapper die zich op dit fenomeen gestort heeft: de laatste decennia hebben tal onderzoekers dit gedaan en ontstaat er een algemeen beeld van wat dit fenomeen inhoudt. Het lijkt daarmee ook wetenschappelijk niet langer houdbaar dat het menselijk leven, naar lichaam én geest, geheel eindigt bij de lichamelijke dood.
Patrick Theillier (hoofd van het Bureau voor Medische Onderzoeken in Lourdes). ‘Expériences de mort imminente’ https://www.editionsartege.fr/product/99870/experiences-de-mort-imminente/ Toelichting: Is er leven na de dood? Sinds enige tijd zijn er steeds meer verslagen en onderzoeken van mensen die als dood worden beschouwd, maar die beweren te zijn teruggekeerd uit een over het algemeen “prachtige” “andere wereld”. Hun visie op het leven is vanaf dat moment veranderd en ze zijn over het algemeen niet meer bang voor de dood. En wat als het waar zou zijn? Wat als de realiteit zou zijn dat het leven sterker is dan de dood, dat er een leven na de dood is? Hoe vreemd ze ook mogen zijn, deze ervaringen zijn onderwerp van serieuze wetenschappelijke studie en hebben de interesse van de kerk gewekt op dezelfde manier als andere mysterieuze manifestaties zoals verschijningen of wonderen. Gebaseerd op significante getuigenissen, zoekt dit boek naar aanwijzingen en biedt het waardevolle informatie, zowel vanuit het oogpunt van de rede als van het geloof, om enkele antwoorden te geven op vragen over de grote doorgang. De auteur, katholiek arts en voormalig hoofd van het Bureau voor Medische Onderzoeken in Lourdes, is ervan overtuigd dat deze IME’s werkelijk een teken uit de hemel lijken te zijn, een herinnering aan onze geestelijke aard, die ons opent voor het onzichtbare Leven. Of we nu gelovig zijn of niet, gewoon op doorreis op aarde, moeten we ons niet voorbereiden op een ander Leven? Patrick Theillier, arts, werd in 1998 gekozen tot vaste arts van het Medisch Bureau van de heiligdommen van Lourdes, een functie die hij bekleedde tot aan zijn pensioen. Hij was ook voorzitter van de Internationale Medische Vereniging van Lourdes, die meer dan tienduizend gezondheidswerkers in vijfenzeventig landen omvat. Hij is ook de auteur van verschillende boeken over de wonderen van Lourdes.
In 2007, nog voor dat Biofides geboren was, bezocht ik voor de eerste keer een vergadering van de Belgische katholieke artsenvereniging Sint-Lucas, in een fraai kasteel in Wallonië. Een van de sprekers was Prof. Dominique Lambert, fysicus en wetenschapsfilosoof aan de Universiteit van Namen en specialist in de relatie geloof en wetenschap. Niet veel later in 2009, werd ik zelf uitgenodigd om voor de vereniging te spreken over het evolutiecongres dat ik in Rome had bijgewoond, in het kader van het Darwinjaar. Dat was ook het geboortejaar van Biofides.
Zo belandde ik in het bestuur van deze landelijke katholieke artsenvereniging en stond de Brusselse voorzitter, Prof. Dr. Bernard Ars, bij in het bepalen van de inhoudelijke koers, in een tijd dat de medische ethiek soms neit even helder geformeerd wordt. Ik herzag met het bestuur de website van de vereniging (cathmed.be) en enkele jaren later werd mij gevraagd de hoofdredactie van het meertalige tijdschrift Acta Medica Catholica op me te nemen.
Ondertussen werd de Brusselse voorzitter gekozen tot voorzitter van de Wereldfederatie van katholieke artsenverenigingen (FIAMC.org) en vroeg hij mij hem ook om dat mondiale niveau te assisteren, hetgeen ik aanvaardde. Dat monde onder meer uit in het Wereldcongres voor katholieke artsen, in september 2022, waar ik het Junior Forum mocht voorzitten.
Vanuit dat Junior Forum groeide nu het initiatief voor een programma voor studenten geneeskunde en jonge artsen tijdens de Wereldjongerendagen te Lissabon, 2023. En van daaruit meldden zich Belgische studenten geneeskunde om ook hier, in beide taalgebieden, iets niets te beginnen.
In het weekend van 15-17 maart 2024 organiseerden we daarom een stand en een workshop tijdens het ‘Missiecongres Brussel 2024’.
Eén van de deelnemers, Christina, schrijft: “Tijdens de workshop was het geweldig om die inspirerende verhalen van medestudenten geneeskunde en professionals te horen. Een senior arts vertelde hoe de gebeden van de broederschap en het netwerk met zijn christelijke collega’s hem bemoedigden in zijn dagelijkse patiëntenzorg. Ik was echt ontroerd door zijn getuigenis dat hij, ondanks de drukke praktijk met overvolle wachtkamers, het voorbeeld van Christus probeerde na te volgen in liefde en mededogen voor zijn patiënten. Bovendien stelde de steun die hij kreeg van zijn fraterniteit hem in staat om te gaan met emotionele uitdagingen en om moeilijke gebeurtenissen in zijn medische praktijk te boven te komen.Ik hield van zijn verhaal omdat het me eraan herinnerde hoe belangrijk het is om in gemeenschap met christelijke collega’s te zijn. We hebben elkaar echt nodig: JE BENT NIET ALLEEN! Ik heb er vertrouwen in dat Christus de broederschappen zal gebruiken om mij te sterken in mijn toekomstige werk als arts.
Zeer dankbaar kijken we dus terug op deze ontwikkeling en hopen nog lang, als Biofides, katholieke artsen bij te kunnen staan in hun mooie roeping.
Vraaggesprek bij Radio Maria Nederland over de evolutie van de mens en het geloof dat God de mens naar zijn beeld geschapen heeft: hoe zijn deze met elkaar te verzoenen?
Vrijdag 22 maart 2024, 10.15 uur Herhaling om 22.15 uur
Enkele gedachten over gender en de katholieke kerk, naar aanleiding van ferme uitspraken van de paus en de bezorgdheid van kardinaal Wim Eijk, aartsbisschop van Utrecht, over dit onderwerp.
Vrijdag 8 maart 2024, live om 10.15, 16.30 en 23.15 uur?
Het congres behandelde verschillende thema’s die verband houden met transhumanisme, de neiging om “de mens naar onze eigen inbeelding te willen (her-)scheppen”, in weerwil van Gods scheppingsplan en de menselijke natuur zoals die ons is gegeven.
Vraaggesprek met Radio Maria Nederland over een recente persconferentie van kardinaal Wim Eijk in Polen bij de presentatie van de Poolse vertaling van het boek ‘Banden van de Liefde‘. In het Nederlands Dagblad werd verslag gedaan van deze boekpresentatie door Hendro Munsterman. De kardinaal ging bij die gelegenheid ook in op de verwarring die er is ontstaan rond de ‘zegen voor homoparen’ en andere paren in ‘irreguliere situaties’. Dit naar aanleiding van de Vaticaanse Verklaring dienaangaande in december 2023 en een erop volgende Vaticaanse toelichting.
Ook gaan we in deze uiitzending van Biofides kort in op het recent in het Nederlands verschenen boek van de Belgische emiritus-aartsbisschop André Léonard, over ‘De Kerk in al haar wederwaardigheden‘. Beide kerkelijke leiders hebben (of hadden) de niet eenvoudige taak om het kerklijk denken over – onder meer – man en vrouw, seksualiteit en vruchtbaarheid, huwelijk en gezin over het voetlicht te brengen in een post-christelijke cultuur waar men daar lichtjes anders over denkt (en navenant handelt).
De uitzending bij Radio Maria verschijnt eerdaags hier.
Een eerdere uitzending over de Vaticaanse Verklaring (Fiduci Suplicans) vindt u hier.
Eerder uitzendingen van Biofides over het gevoelige thema van seksualiteit en vructbaarheid vindt u hier.
Het boek ‘Banden van de Liefde’, over de katholieke seksuele moraal, verschijnt binnenkort ook in het Italiaans.
Uitzending van Biofides bij Radio Maria Nederland, 24 januari 2024, waar in we verwijzen naar een aflevering van ‘De Nieuwe Wereld’, waar Jurgen Tiekstra in gesprek gaat met wetenschapsjournalisten Peter Baeten en Maarten Keulemans, over het boek ‘Onbeslist. Wat de klimaatwetenschap ons vertelt, wat zij ons niet vertelt, en waarom dit van belang is’, van president Obama’s klimaatwetensapper Steven Koonin. Peter Baeten vertaalde het boek en schrijft voor onder andere Clintel en De Andere Krant. Maarten Keulemans is wetenschapsredacteur bij de Volkskrant. Beide heren zijn hetr -er over eens dat de media de klimaatveranbdering overdrijven. Mazzar op veel punten zijn zij het ook oneens, ùmet name over de wetenschappelijkk deuigdelijheid van het boek van Koonin.
Biofides plaatsen die discussie in het kader van wat paus Franciscus over ‘integrale ecologie’ (waaronder klimaat) gezegd heeft, et nme in zijn recente document ‘Laudate Deum’, anticiperend op de COP28 klimaatconferentie in Dubai. Het goede nieuws is dat er reden is om niet te wanhopen als het om klimaat gaat en dat een gezamenlijke zoektocht naar de wetenschappelijke waarheid er voor kan zorgen dat we het tenminste eens worden over de feiten.
Nogal wat ophef was er aan het einde van 2023 en het begin van dit jaar over een document van het ‘Dicasterium’ voor de geloofsleer, de afdeling van het Vaticaan dat ‘waakt’ over de geloofsleer van de Katholieke Kerk, waarin met pauselijk gezag de mogelijkheid wordt geopend om in specifieke situaties paren in zg. ‘irreguliere situaties’, bezien vanuit het standpunt van de katholieke visie op het huwelijk, toch als paar een zegen van een priester kunnen ontvangen. Voor de een is dat een gelukkige stap op weg naar een ‘katholieke homohuwelijk’, voor ander is dat een ‘ketterse opvatting’, nota bene door deze belangrijke afdeling van de ‘Heilige Stoel’, ja zelfs door de geproclameerd.
In het programma Biofides van vrijdag 13 januari bij Radio Maria Nederland ging ik dieper op de zaak in, voor zover dat kan in 15 minuten. De uitzendingen is te beluisteren vie onze Biofides Podcast.
Hoe kan een katholieke school – in een postmoderne cultuur – haar identiteit versterken? Dat is het onderwerp van het ‘Project Enhancing Catholic School Identity’, ook wel het ‘Leuven Project’ genoemd. Het is een visie op het Vlaams Katholiek Onderwijs die wil inspelen op de culturele en religieuze veranderingen die zich voltrekken in een pluralistische en geseculariseerde samenleving. In deze nieuwe omgeving zou de ideale katholieke school – volgens het ‘Leuven Project’ – een “hercontextualiserende” school moeten zijn.
